ЕРДЕН САНДЫБАЙҰЛЫ КЕСЕНЕСІ

Ұлытау өңіріндегі тарихи ескерткіштердің бірі. Ұлытау ауданы Бозтұмсық ауылынан 18 шақырым жерде, Қаракеңгір және Қараған­сай өзендерінің құйылысында орна­ласқан.

Кесене сегіз қырлы, сырты және іші жылтыратылған қызыл кір­піштен, тек порталы күйдірілмеген кірпіштен тұрғызылған. Жергілікті өлкетанушылардың айтуынша, кесе­нені Сералы қожа салған.

Ерден Сандыбайұлы (1808-1862) – Ұлытау өңіріндегі белгілі би, ел қорғаған батыр, дуанбасы болған тұлға. Ерден батырлығы, көреген­дігі, шешендігі, саяси танымы жоғарылығы, өзімен үзеңгілес ірі тұлғаларға сыйлылығы арқасында ел аузында қалған. Тарихи мәлімет­терде Ерден Сандыбайұлы бай, Ат­басар дуанының аға сұлтаны болып сайланған аймақта үлкен ықпалды адам болғаны айтылады. Жалпы Ерден Сандыбайұлына қатысты мұрағат құжаттары өте көп. Бұл оның сол заманда ел ісіне кеңінен араласқан азамат екендігін дәлел­дей түседі.

Өз заманында Ерденді Орынбай ақын, төкпе ақын Мұқан Бәлтекей­ұлы жырға қосқан. Ерденнің Орын­бор, Омбы губернаторларына сөзі өткен. Ол орыс билеушілерімен де, ұлт-азаттық қозғалысын басқарған Кенесары ханмен де тіл табысып, жақсы дипломатиялық қарым-қаты­наста болған. Шоқан Уәлихановпен бірге сайлауға түсіп, кейін Шоқан өзі оған жол берген. Санкт-Петер­бургке барып патша сарайында болған.